ทำไม Gen Y หรือ Gen Z ติดกับดักทางการเงิน: ปัญหาชีวิตเดือนชนเดือน

เนื้อหาในบทความนี้ (คลิกเพื่ออ่านพาร์ทที่สนใจได้เลย!!)

1. ทำไมคนรุ่นใหม่ถึงติดกับดักทางการเงิน

2. กับดักทางการเงินสุดฮิตในปัจจุบัน

3. วางแผนการเงินเพื่อไม่ให้ติดกับดักทางการเงินกันดีกว่า

ทุกวันนี้ “เงิน” ไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องรายได้–รายจ่าย แต่เป็นศิลปะการใช้ชีวิตที่คนรุ่นใหม่ต้องเรียนรู้ให้เร็วที่สุด เพราะโลกการเงินเต็มไปด้วย กับดักเล็กๆ ที่ดูไม่อันตราย แต่พาให้หลายคนติดหนี้ ใช้ชีวิตเดือนชนเดือน และพลาดโอกาสสร้างอนาคตทางการเงินที่มั่นคง ดังนั้นบทความนี้จะพาไปสำรวจว่า กับดักการเงินยอดฮิตที่คนรุ่นใหม่เจอบ่อยที่สุดมีอะไรบ้าง พร้อมเคล็ดลับในการเอาตัวรอดให้ฉลาดกว่าเดิม

ทำไมคนรุ่นใหม่ถึงติดกับดักทางการเงิน

ในปัจจุบันนั้นการเข้าถึงเทคโนโลยีเป็นเรื่องง่ายมาก ไม่ว่าจะเป็นการเข้าถึงสินเชื่อที่ง่ายดายและขั้นการกู้เงินที่ไม่ยุ่งยาก ซึ่งการขอสินเชื่อส่วนบุคคลหรือบัตรเครดิตสามารถทำได้ผ่านแอปพลิเคชันเพียงไม่กี่คลิก ทำให้การก่อหนี้เป็นเรื่องง่ายจนน่าตกใจ หลายคนใช้จ่ายเกินตัวเพราะคิดว่าสามารถผ่อนชำระได้ในภายหลัง และการตลาดที่พุ่งเป้ามาที่คนรุ่นใหม่พร้อมทั้งสร้างแรงจูงใจให้เกิดการใช้จ่ายเช่น ซื้อก่อน ผ่อนทีหลัง ผ่อน 0% เป็นต้น อีกทั้งยังมีการแข่งขันทางสังคมในโลกออนไลน์ เช่น ใช้จ่ายเพื่อสร้างภาพลักษณ์ให้ดูดีในโลกโซเซียล, การซื้อของตามเทรนด์ซึ่งทำให้ใช้จ่ายโดยไม่จำเป็น สุดท้ายการขาดความรู้ทางการเงินที่เพียงพอทำให้ตัดสินใจผิดพลาดและอาจทำให้เกิดการใช้จ่ายที่เกินตัวและเป็นหนี้ในที่สุด

1. กับดัก "ใช้ก่อน ผ่อนทีหลัง" ในยุคที่ทุกอย่างเข้าถึงง่าย การใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตหรือสินเชื่อส่วนบุคคลกลายเป็นเรื่องปกติจนน่าตกใจ หลายคนเลือกที่จะ "ซื้อความสุข" ล่วงหน้า แล้วค่อยตามไปผ่อนทีหลัง ซึ่งนี่คือจุดเริ่มต้นของหนี้ก้อนใหญ่ที่อาจทำให้คุณติดอยู่ในวงจรหนี้ไปตลอด ตัวอย่างเช่น

• กับดักบัตรเครดิต บัตรเครดิตเปรียบเสมือนดาบสองคม ถ้าใช้เป็นจะช่วยให้ชีวิตสะดวกสบาย แต่ถ้าใช้ไม่ระวังก็จะกลายเป็นหนี้สินพอกพูนจนแก้ไขได้ยาก

• กับดักสินเชื่อบุคคล สินเชื่อบุคคลมักมาพร้อมกับคำโฆษณาที่น่าสนใจ แต่ความจริงแล้วดอกเบี้ยของสินเชื่อประเภทนี้ค่อนข้างสูง และหากคุณนำมาใช้จ่ายในเรื่องที่ไม่จำเป็น คุณกำลังสร้างหนี้ขึ้นมาโดยที่ไม่จำเป็น ดังนั้นก่อนที่ขอสินเชื่อใดๆ ควรพิจารณาถึงเหตุจำเป็นก่อนที่จะใช้ เพื่อไม่ให้ติดกับดักหนี้สิน

2. กับดัก "ลงทุนตามกระแส" ปัจจุบันข้อมูลข่าวสารไหลเวียนอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้การลงทุนกลายเป็นเรื่องที่ใครๆ ก็พูดถึง แต่การลงทุนตามกระแสโดยไม่มีความรู้ความเข้าใจอย่างแท้จริง มักจะนำไปสู่ความผิดพลาดที่ทำให้เงินเก็บหมดไปในพริบตา ตัวอย่างกับดักมี ดังนี้

• กับดักหุ้นซิ่งและคริปโตฯ การลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความผันผวนสูง เช่น หุ้นซิ่ง หรือเหรียญคริปโตฯ ที่กำลังเป็นกระแส เป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้น แต่ในความตื่นเต้นนั้นมีความเสี่ยงซ่อนอยู่มากมาย หากไม่มีความรู้ก็อาจกลายเป็นเครื่องมือทำเงินให้คนอื่นได้ง่ายๆ ดังนั้นก่อนลงทุนในสินทรัพย์ใดๆ ควรศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน ลงทุนในสิ่งที่คุณเข้าใจ และลงทุนด้วยเงินเย็นที่พร้อมจะเสียได้ ห้ามช้เงินกู้ หรือเงินที่จำเป็นต้องใช้ในอนาคต

• กับดักลงทุนในสิ่งที่ “ฟังดูดี” แต่ “ไม่มีอยู่จริง” ปัจจุบันมีมิจฉาชีพที่มาในรูปแบบของการชักชวนให้ลงทุนในสิ่งที่ฟังดูดีเกินจริง เช่น การลงทุนที่การันตีผลตอบแทนสูงในระยะเวลาอันสั้น หรือการลงทุนในธุรกิจที่ไม่สามารถตรวจสอบได้จริง ดังนั้นก่อนการลงทุนครั้งให้คิดไว้ก่อนว่าการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่าปกติมักจะเป็นการหลอกลวง และตรวจสอบข้อมูลบริษัทหรือแพลตฟอร์มนั้นๆ ให้ดีก่อนตัดสินใจลงทุนเสมอ

3. กับดัก "ไลฟ์สไตล์ตามคนอื่น" ปัจจุบันสังคมออนไลน์สร้างบรรทัดฐานใหม่ในการใช้ชีวิต หลายคนรู้สึกกดดันที่จะต้องมีชีวิตที่ "ดี" หรือ "ดูดี" เหมือนกับที่เห็นในโซเชียลมีเดีย การใช้จ่ายเพื่อสร้างภาพลักษณ์จึงกลายเป็นเรื่องปกติ อย่างเช่น

• กับดัก "ต้องมีเหมือนคนอื่น" ซื้อสิ่งของที่ไม่จำเป็นเพื่อสร้างความประทับใจ การใช้จ่ายเพื่อตามเทรนด์ เช่น การซื้อเสื้อผ้า กระเป๋า หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์รุ่นใหม่ล่าสุด เพียงเพราะเห็นคนอื่นมี หรือเพื่อสร้างความประทับใจให้คนรอบข้าง มักจะนำไปสู่รายจ่ายที่ไม่จำเป็นและเกินกำลัง

• กับดัก "ใช้เงินเพื่อสร้างภาพลักษณ์" การใช้จ่ายเพื่อสร้างภาพลักษณ์ ไม่ว่าจะเป็นการไปกินอาหารในร้านหรูๆ หรือการเข้าคอร์สเรียนที่ไม่จำเป็นเพียงเพื่อให้มีรูปสวยๆ โพสต์ลงโซเชียลมีเดีย เป็นการใช้เงินที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ในระยะยาว

4. กับดัก "ไม่มีการวางแผนการเงิน" ความผิดพลาดที่สำคัญที่สุดของคนรุ่นใหม่หลายคนคือการไม่มีแผนการเงินที่ชัดเจน คิดว่ายังมีเวลาอีกมาก ทำให้การใช้ชีวิตแบบ "เดือนชนเดือน" กลายเป็นเรื่องปกติ ดังนั้นเราควรวางแผนทางการเงินก่อน

กับดักทางการเงินสุดฮิตในปัจจุบัน

วางแผนการเงินเพื่อไม่ให้ติดกับดักทางการเงินกันดีกว่า

1. เข้าใจสถานะการเงินของตัวเอง จดรายรับ-รายจ่ายทั้งหมด เพื่อให้เห็นภาพรวมของรายรับ-รายจ่ายและทรัพย์สิน-หนี้สินทั้งหมดแล้ว คุณจะสามารถวางแผนและจัดการเงินได้อย่างมีประสิทภาพมากขึ้น โดยอาจจะใช้เครื่องมือหรือแอพพลิเคชั่นช่วยจดบันทึกรายรับ-รายจ่าย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดความผิดพลาดได้

2. กำหนดเป้าหมายการเงินที่ชัดเจน เป้าหมายที่ดีต้องมีความชัดเจนและเป็นไปได้จริง ลองเขียนเป้าหมายของคุณลงบนกระดาษ แล้วแปะไว้ในที่ที่มองเห็นง่ายๆ เพื่อเตือนตัวเองอยู่เสมอ เช่น: เป้าหมายระยะสั้น (1-3 ปี): เก็บเงินดาวน์รถ, เที่ยวต่างประเทศ, ซื้อกล้องตัวใหม่ เป้าหมายระยะกลาง (3-5 ปี): แต่งงาน, ซื้อบ้าน, เรียนต่อ, เป้าหมายระยะยาว (10 ปีขึ้นไป): มีเงินเกษียณ, มีเงินทุนสำหรับลูก, มีอิสระภาพทางการเงิน เมื่อคุณมีเป้าหมายที่ชัดเจนแล้ว การเก็บเงินะจะช่วยให้คุณมีวินัยในการใช้จ่ายมากขึ้น

3. จัดทำงบประมาณและออมเงินทันทีที่เงินเดือนเข้า กฎง่ายๆ ที่นักวางแผนการเงินทุกคนแนะนำคือ "จ่ายให้ตัวเองก่อน" หมายถึงการแบ่งเงินส่วนหนึ่งเพื่อการออมและการลงทุนทันทีที่เงินเดือนเข้าบัญชี อย่ารอให้ใช้จ่ายหมดก่อนแล้วค่อยออม เพราะคุณจะไม่มีทางเหลือเงินออมเลย อาจจะใช้วิธีการออมแบบ 50/30/20 ก็ได้ โดยแบ่งเงินเดือนออกเป็น 3 ส่วน

   • 50% สำหรับค่าใช้จ่ายจำเป็น: ค่าอาหาร ค่าเดินทาง ค่าเช่า ค่าน้ำ-ไฟ

   • 30% สำหรับค่าใช้จ่ายไม่จำเป็น: ช้อปปิ้ง ดูหนัง ท่องเที่ยว

   • 20% สำหรับการออมและลงทุน: ส่วนนี้คือหัวใจสำคัญในการสร้างความมั่งคั่ง

   • ออมอัตโนมัติ (Automatic Saving): ตั้งค่าให้ธนาคารโอนเงินจากบัญชีเงินเดือนไปที่บัญชีเงินออมหรือบัญชีลงทุนทันทีที่คุณได้รับเงินเดือน วิธีนี้จะช่วยให้คุณออมเงินได้อย่างสม่ำเสมอโดยไม่ต้องใช้ความพยายาม

บทสรุป

กับดักการเงินที่กล่าวมาทั้งหมดไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในชีวิตประจำวันของเราทุกคน การจะหลุดพ้นจากกับดักเหล่านี้ได้นั้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการ "รู้เท่าทันตัวเอง" รู้ว่าอะไรคือสิ่งที่เราต้องการจริงๆ และอะไรคือสิ่งที่สังคมบอกว่าเราควรมี เมื่อคุณสามารถแยกแยะได้แล้ว การวางแผนการเงินอย่างเป็นระบบ การใช้จ่ายอย่างมีสติ และการลงทุนอย่างมีความรู้ จะกลายเป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ